Kinga Wciąż spotykam się z wyobrażeniami ludzi, którzy nigdy nie byli w Tunezji, iż kobiety w tym kraju są pozakrywane od stóp do głów. A rzeczywistość jest zgoła inna niż wyobrażenia. Tunezyjki noszą różne stroje.
Obecny styl ubioru Tunezyjek mają wpływ Zachód oraz islam wahabicki.
Podejście władz Tunezji na przestrzeni dekad do ubioru kobiet
Prezydent Bourgiba traktował ubiór kobiet przedmiotowo. Kiedy walczył o niepodległość Tunezji faworyzował tradycyjne tunezyjskie okrycie wierzchnie, zakrywające również włosy kobiet – safseri, ponieważ było symbolem zachowania tunezyjskiej tożsamości kulturowej przeciwko francuskiemu kolonizatorowi, który „rozbierał” tunezyjskie kobiety. Po uzyskaniu przez Tunezję niepodległości pierwszy prezydent Bourgiba chciał zbudować nowoczesne społeczeństwo i wszelkie okrycia były postrzegane jako symbol zacofania, biedy. Słynny jest jego gest na publicznej ceremonii w 1956 roku, gdzie otoczony przez kobiety które były jego współpracowniczkami politycznymi ceremonialnie zdjął z głowy kobiety safseri, jako zachętę do odkrywania się.
Dopiero w latach 80. Bourgiba podjął kroki prawne wprowadzając zakaz hijabu i innych ubiorów muzułmańskich w publicznych placówkach oświatowych, w szkołach podstawowych i średnich, w szkołach wyższych, miastach i akademikach. Jego następca rozszerzył zakaz w 1987 roku na placówki urzędowe i administracyjne a w 1991 r. na placówki prywatne. Wprowadzone prawo miało być walką z islamskim ekstermizmem. Kobiety noszące hijab były też często dyskryminowane w miejscach pracy.
Ubiór kobiet w Tunezji obecnie
Dopiero w po rewolucji zniesiono zakaz hijabu i obecnie kobiety mają prawie wolność wyboru w kwestii ubioru.
Kiedyś Tunezyjki zasłaniały się zakładając safseri – biały, długi materiał, którym szczelnie mogły się okryć wychodząc na zewnątrz. Dekady zniechęcania przez władze sprawiły, iż strój stał się mało popularny. Wpływy islamu wahabickiego spowodowały, iż na tunezyjskich ulicach pojawiły się inne muzułmańskie stroje dla kobiet.
Ale zanim porozmawiamy o strojach muzułmańskich kobiet poznajmy te stroje.
- Hijab – chusta zasłaniająca włosy, uszy i szyję
- nikab – chusta owijana wokół głowy, pozostawia zakryte tylko oczy a niekiedy czoło.
- burka – strój zasłaniający całe ciało, w tym również oczy zakryte siateczką, przez które kobiety widzą. Przed wszystkim spotykany w Afganistanie.
Ważnym elementem ubioru kobiet w Tunezji jest hijab. Z moich obserwacji wynika, iż mniej więcej połowa kobiet nosi chustę. Powodów dla których Tunezyjki noszą hijab jest wiele, m.in.:
- ze względów religijnych,
- “w rodzinie kobiety noszą hijab to i ja będę”,
- z przymusu – ktoś z rodziny naciska na zasłanianie włosów,
- aby wyjść za mąż – wiele kobiet zaczyna nosić hijab w momencie kiedy myśli o znalezieniu kandydata na męża, w pewnych kręgach uważa się, iż kobieta zasłaniająca włosy jest bardziej porządna.
Tunezyjki noszą hijab na wiele sposobów – luźno założona chusta na głowę, szczelnie upięta chusta tak aby zakrywała włosy oraz szyję czy też inne wariacje. Kobiety zakładają hijab nie tylko wychodząc na zewnątrz ale także będąc w tym samym pomieszczeniu w którym przebywa mężczyzna niespokrewniony.
W Tunezji można też spotkać się z kobietami noszącymi nikab, jednak jest to bardzo niewielki odsetek Tunezyjek. Od 2019 roku wprowadzono zakaz noszenia nikabu w instytucjach publicznych, administracji.
Wspomnę jeszcze o nieszczęsnych burkach mylonych z hijabem, które nie spotkamy w Tunezji.
Wiele kobiet nie nosi nikabu ani hijabu ale nosi się skromnie tzn nosząc ubrania z długim rękawem, bez dekoltów. Można się spotkać z kobietami które wcale nie stronią od odważniejszych strojów.
O ile w przypadku młodych kobiet widać różnorodność w ubiorze tak pośród starszych kobiet widać większy konserwatyzm. Częściej można spotkać starszą kobietę w chuście, w ubraniach zasłaniających całe ciało.
W większych miastach na wybrzeżu panuje liberalizm w temacie ubioru, jednak na zachodzie czy na południu kraju można zauważyć w stylu ubioru kobiet większy purytanizm. Dużo też zależy czy to miasto czy wieś, jak duże miasto albo z jakiej dzielnicy pochodzi dana kobieta.
W Tunezji kobiety mają swoje tradycyjne stroje. Tunezyjki głównie zasłaniały się safseri (na zdjęciu), nosiły inne tradycyjne stroje. Dzisiaj safseri noszone jest czasami przez starsze kobiety a młode zakładają je zazwyczaj tylko w dzień hammamu przed swoim ślubem. Ślub to najlepsza okazja do noszenia tradycyjnych sukni np. fouta & blousa, kaftan czy inne regionalne tradycyjne suknie. Trzeba przyznać, że Tunezyjki wyjątkowo lubią błyszczeć na tego typu imprezach. Bardzo świecące suknie to najczęstszy strój Tunezyjek zarówno wśród młodych jak i starszych.
Nie mogłabym nie wspomnieć o dziwnym (jak dla mnie zwyczaju) noszenia piżam jako strój wyjściowy… Ile to razy widziałam jak kobiety w takim stroju wychodziły na miasto na zakupy…
W jakim stroju Tunezyjki korzystają z basenów lub plaż?
Można zobaczyć Tunezyjki zarówno w bikini, stroju kąpielowym jednoczęściowym, jak i w burkini czyli stroju zasłaniającym prawie całe ciało, uszytym z tego samego materiału co stroje kąpielowe. Bywa, że Tunezyjki kapią się i w ubraniach. Zaskoczeniem może być dla wielu informacja, że niektóre hotele w Tunezji nie akceptują na basenie burkini.
Można zobaczyć Tunezyjki zarówno w bikini, stroju kąpielowym jednoczęściowym, jak i w burkini czyli stroju zasłaniającym prawie całe ciało, uszytym z tego samego materiału co stroje kąpielowe. Bywa, że Tunezyjki kapią się i w ubraniach. Zaskoczeniem może być dla wielu informacja, że niektóre hotele w Tunezji nie akceptują na basenie burkini.
